ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဆူပူမႈေတြမွာ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ ခုိက္ရန္ျဖစ္ပြားေအာင္လႈံ႔ေဆာ္မႈ၊ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္ေရး ပ်က္ျပားေအာင္ ႀကံစည္ လုပ္ေဆာင္မႈ စတဲ့ မသကၤာမႈေတြနဲ႔ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံထားရတဲ့ INGO ႏုိင္ငံတကာ NGO အဖြဲ႔အစည္းေတြက ၀န္ထမ္းငါး ဦးကုိ အာဏာပုိင္ေတြက ၾသဂုတ္လ
၁၆ ရက္ေန႔ ညေနပိုင္းမွာ လႊတ္ေပးလုိက္ပါတယ္။ ဒီကေန႔မွာေတာ့ AZG ေခၚ နယ္စည္းမျခား ဆရာ၀န္မ်ား အသင္း MSF က ၀န္ထမ္းႏွစ္ဦးကုိ
ထပ္လႊတ္ေပး လုိက္တယ္လုိ႔ တာ၀န္ရွိသူေတြက ဗီြအုိေအကုိ ေျပာပါတယ္။ သူတုိ႔ကုိ ဘာေၾကာင့္
ျပန္လႊတ္ေပး လုိက္သလဲဆုိတဲ့ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ဘန္ေကာက္႐ံုးကေန ဆက္သြယ္ စုံစမ္းထားတဲ့ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပေပးပါမယ္။
INGO လုိ႔ ေခၚတဲ့ ႏုိင္ငံတကာကေန ျမန္မာႏုိင္ငံထဲမွာ NGO လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကုိင္ေနၾကတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြက ၀န္ထမ္း ဆယ္ဦးကုိ ရခုိင္ ျပည္နယ္အတြင္း အဓိကရုန္းေတြ ျဖစ္ပြားၿပီး ရက္ပုိင္းအတြင္းမွာပဲ အာဏာပုိင္ေတြက မသကၤာမႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းခဲ့တာပါ။
သူတုိ႔ကုိ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းထားတဲ့ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အေစာပုိင္းမွာ အာဏာပုိင္ေတြဘက္က အတည္ျပဳခ်က္ေပးဖုိ႔ ျငင္းဆုိခဲ့ေပမယ့္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူး
ကုိယ္စားလွယ္ Tomas Ojea Quintana ျမန္မာႏုိင္ငံကုိေရာက္တဲ့ေန႔ ဇူလုိင္လ ၃၀ ရက္ေန႔မွာ ရန္ကုန္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအတြင္းမွာေတာ့ INGO ၀န္ထမ္း ကိုးဦးကုိ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းထားတယ္ဆုိတာ အစုိးရ အာဏာပုိင္ေတြက အတည္ျပဳ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အခုေတာ့ အဲဒီအထဲက ငါးဦးကုိ ၾသဂုတ္လ ၁၆ ေန႔ ညေနပုိင္းမွာ သက္ဆုိင္ရာ အက်ဥ္းေထာင္ အသီးသီးကေန ျပန္လႊတ္ေပးလုိက္ၿပီလုိ႔ ရခုိင္ျပည္အေရးနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ အစုိးရသတင္း ထုတ္ျပန္ေရးေကာ္မီတီဥကၠ႒ ဦးလွသိန္းက ဗီြအုိေအကုိ ေျပာျပပါတယ္။
“ငါးေယာက္ ျပန္လႊတ္ေပးလုိက္တယ္။ သူတို႔အမႈေတြကေတာ့ စဲြခ်က္မတင္ခင္
အဆင့္မွာ ႐ုပ္သိမ္းေပးလိုက္တာ။ စဲြခ်က္မတင္ေသးလို႔ တရား႐ံုးကို
႐ုပ္သိမ္းေပးဖို႔တင္ေတာ့ တရား႐ံုးက ႐ုပ္သိမ္းေပးလိုက္တာ။ ႐ုပ္သိမ္းတယ္
ဆိုတာကေတာ့ တရားစဲြတဲ့သူက ႐ုပ္သိမ္းဖို႔ ဥပေဒ႐ံုး ကို ေလွ်ာက္ရတာေပါ့ေနာ္။
တရားစဲြတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းျဖစ္တဲ့ ရဲတပ္ဖဲြ႔ကေနၿပီးေတာ့ ဥပေဒ႐ံုး ကို ေလွ်ာက္တယ္။
ဥပေဒ႐ံုးကေနၿပီးေတာ့ တရား႐ံုးကို ဆက္ၿပီးေတာ့ ဒီအမႈကို ႐ုပ္သိမ္းေပးဖို႔
တင္ျပရတာေပါ့။ သူ႔ဥပေဒ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းက အဲဒီအတုိင္းေလ။ အမႈကို စစ္ေနတဲ့ဟာကို ရပ္လိုက္တဲ့သေဘာပါ။ တရားရွင္လႊတ္လုိက္တာေပါ့ဗ်ာ။ စဲြခ်က္မတင္ခင္ေပါ့။”
ျပန္လႊတ္လာသူ ငါးဦးထဲမွာ AZG လုိ႔ လူသိမ်ားတဲ့ နယ္စည္းမျခား ဆရာ၀န္မ်ားအသင္း
MSF က ေဒသခံ ၀န္ထမ္း ႏွစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးေက်ာ္လွေအာင္နဲ႔ ဦး၀င္းႏုိင္တုိ႔လည္း ပါပါတယ္။
မေန႔က လႊတ္ေပးလုိက္တဲ့ သူတုိ႔ ၀န္ထမ္း ႏွစ္ေယာက္အျပင္ ဒီကေန႔မွာ MSF က
၀န္ထမ္း ႏွစ္ဦးကုိ ထပ္ၿပီး လႊတ္ေပးလုိက္တယ္လုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ MSF အဖြဲ႔ရဲ႕ ဒုတိယ
အႀကီးအကဲ Vickie Hawkins က ဗီြအုိေအကုိ ေျပာပါတယ္။
“သူတုိ႔အေနနဲ႔ ဒီကေန႔ အတည္ျပဳ ေျပာၾကားႏုိင္တာကေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ ၀န္ထမ္း ေလးဦး ျပန္လြတ္
လာၿပီး ဆုိတာပါပဲတဲ့။ ႏွစ္ဦးကေတာ့ မေန႔က လႊတ္လာတဲ့ ငါးဦးထဲမွာ ပါလာတာျဖစ္ၿပီး က်န္ ႏွစ္ဦး
ကေတာ့ ဒီကေန႔ လႊတ္လာၾကတာပါတဲ့။ သူတုိ႔အဖြဲ႔က စုစုေပါင္း ခုနစ္ဦး ထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရတာမွာ
တစ္ဦးကေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ သံုးပတ္ေလာက္က ျပန္လာၿပီးပါၿပီတဲ့။ ႏွစ္ဦးကေတာ့ ဆက္ၿပီး
ထိန္းသိမ္းခံ ထားရဆဲ ျဖစ္ပါတယ္လုိ႔ ေျပာသြားတာပါ။”
MSF အေနနဲ႔ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ သူတုိိ႔ မိသားစုေတြအေရးကုိ အထူးစုိးရိမ္ခဲ့သလုိပဲ
သူတုိ႔ အဖြဲ႔အေပၚ တင္ထားတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြ အတြက္လည္း အထူး စုိးရိမ္ ပူပန္မိတဲ့အေၾကာင္း
Vickie Hawkins က ဆက္ေျပာျပပါတယ္။
“MSF နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ စြပ္စြဲ ေျပာဆုိမႈေတြ ထြက္ေပၚေနတဲ့အေပၚမွာ စုိးရိမ္ပူပန္မိပါတယ္တဲ့။ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းမွာ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ MSF ရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း
ေကာလာ ဟာလ သတင္းေတြ အမ်ားအျပား ထြက္ေပၚခဲ့တာေၾကာင့္ MSF ဟာ
က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ လုိအပ္တဲ့သူေတြကုိပဲ ကူညီ လုပ္ေဆာင္ေပးေနတာ ျဖစ္တဲ့
အေၾကာင္းနဲ႔၊ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ တုိက္ဖ်က္ေရးနဲ႔ဆုိင္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြ ကုိသာ ဦးစားေပးလုပ္ေဆာင္ေပးေနတယ္ဆုိတာကုိ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ လေလာက္အတြင္းမွာ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ေတာက္ေလွ်ာက္ ရွင္းလင္း ေျပာၾကားေနခဲ့ တယ္လုိ႔ ေျပာသြားတာပါ။”
ဆူပူမႈေတြမွာ တုိက္ရုိက္ ပါ၀င္ ပတ္သက္မႈရွိတယ္လုိ႔ ေဒသခံေတြကုိယ္တုိင္က သံသယ
ရွိေနသူေတြကုိ အခုလုိ ျပန္လႊတ္ေပးလုိက္တဲ့အေပၚ စုိးရိမ္မႈေတြ ထြက္ေပၚေနတယ္လုိ႔
ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ား တုိးတက္ေရးပါတီ RNDP က စစ္ေတြၿမိဳ႕ ကုိယ္စားျပဳ
ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးေအာင္ျမတ္ေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ေရာ ဒီမွာရွိတဲ့ ရခိုင္ေတြအေနနဲ႔ေရာ စိုးရိမ္မႈေတြ ဝင္ေနၾကတာေပါ့။ အဓိကစိုးရိမ္မႈဝင္ေနတာက အခု လြတ္သြားတဲ့အဖဲြ႔ေတြက ေျပာမယ္ဆိုရင္ ဟိုတုန္းက စစ္ေဆးေတြ႔ရွိထားတဲ့အပိုင္းေတြ အေနနဲ႔ သံုးသပ္ၾကည့္ရင္ သူတို႔က ဒီမွာရွိတဲ့ RSO လို
အဖဲြ႔ေတြနဲ႔ ဒီဘက္မွာရွိတဲ့ အၾကမ္းဖက္အဖဲြ႔ေတြနဲ႔ သူတို႔ဟာ တနည္းနည္းနဲ႔
ဆက္သြယ္မႈရွိတယ္ဆိုတာကို အေထာက္အထားေတြလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား
ေတြ႔ထားတယ္လို႔လည္း အစိုးရအဖဲြ႔ကလည္း ေၾကညာထားတယ္။ အၾကမ္းဖက္အဖဲြ႔ေတြနဲ႔ အဆက္အသြယ္ရွိတဲ့ လူေတြကို ဥပေဒေၾကာင္းအရ ျပတ္ျပတ္သားသား အေရးမယူဘဲ
တာဝန္မဲ့စြာ လႊတ္လိုက္တဲ့အပိုင္းကေတာ့ ဒီမွာ သူတို႔လြတ္သြားတယ္ဆိုရင္ ဒီၿမိဳ႕ေပၚမွာရွိတဲ့
ဒီ ရခုိင္ျပည္အတြင္းမွာရွိတဲ့ လူေတြက ေနာက္တေခါက္ ဒီလိုမ်ဳိး ၾကမ္းဖက္မႈေတြ
ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ျဖစ္ေတာ့မယ္ဆိုၿပီး စိုးရိမ္စိတ္ေတြ အမ်ားႀကီး ဝင္ေနၾကပါတယ္”
ဒီလူေတြဟာ MSF နဲ႔ UNHCR လုိ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနေပမယ့္
လည္း သူတုိ႔ရဲ႕ အဖြဲ႔အစည္းေတြ မသိႏုိင္တဲ့ ေနာက္ကြယ္မွာ ျပင္ပ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီး ဆူပူမႈေတြျဖစ္ေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္ေနတယ္ဆုိတဲ့ အေထာက္အထားေတြ ေတြ႔ထားတယ္လုိ႔လည္း ဦးေအာင္ျမတ္ေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။
သူတုိ႔လုိ တုိင္းျပည္အတြက္ အႏၱရာယ္ရွိတဲ့သူေတြကုိ လႊတ္ေပးရင္ အက်ဥ္းက်ေနတဲ့
ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကုိ ပုိလုိ႔ေတာင္ လႊတ္ေပးသင့္တယ္ လုိ႔လည္း ဦးေအာင္ျမတ္ေက်ာ္က ေထာက္ျပပါတယ္။
“ရာဇဝတ္သားေတြကို အင္တာေနရွင္နယ္က ဖိအားေပးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လႊတ္ရတယ္ဆိုရင္ ရာဇဝတ္သားေတြ မဟုတ္တဲ့ ဒီမွာ ယံုၾကည္ခ်က္ ေၾကာင့္ အခ်ဳပ္က်ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ
အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ဳိးသားဆိုရင္ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ အကုန္လံုးကို လႊတ္ေပးေပါ့။
ႏိုင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရးအတြက္ တကယ့္ကို ဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္ၿပီးရင္ လုပ္ေနတဲ့
အၾကမ္းဖက္သမားေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီးရွိေနတဲ့ လူေတြကို ပစၥလကၡတ္ ႏိုင္ငံတကာက ဖိအားေပးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လႊတ္ေပး လုိက္တယ္ဆိုရင္ အဲဒါဟာ ဒီႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာ
အာဏာကို လံုးဝ မ်က္ကြယ္ျပဳလိုက္တဲ့၊ တုိင္းျပည္မွာရွိေနတဲ့ ျပည္သူလူထုကို လံုးဝ
ဂ႐ုမစိုက္ဘူးဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိး သက္ေရာက္ သြားတယ္ လို႔ေတာ့ သံုးသပ္ေနၾကပါတယ္။”
က်န္ေနေသးတဲ့ ဖမ္းဆီးထားသူေတြကုိေတာ့ တဘက္နဲ႔တဘက္ ခုိက္ရန္ျဖစ္ပြားေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္မႈ၊ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္ေရး ပ်က္ျပားေအာင္ ႀကံစည္ လုပ္ေဆာင္မႈ၊ မီးရႈိ႕မႈ၊ လူတစု
လူတဖြဲ႔ရဲ႕ ကုိယ္က်င့္တရားကုိ ေဖာက္လြဲ ေဖာက္ျပန္ျဖစ္ေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္ ေဆာင္ရြက္မႈ စတဲ့ စြဲခ်က္ေတြ တင္ထားၿပီး ဥပေဒေၾကာင္းအရ ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္သြားမယ္လုိ႔ သိရပါတယ္ ခင္ဗ်ား။
